O jedzeniu w sztuce. Wystawa w MOCAK-u

Jedzenie w sztuce to 11. wystawa z flagowej serii Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, w której konfrontowane są ważne obszary życia z refleksjami artystów. Wcześniej przyglądano się tematom takim jak: historia, sport, ekonomia, zbrodnia, gender, medycyna, ojczyzna, sztuka, natura, polityka, analizując zawarte w nich prawdy i związane z nimi manipulacje. Jedzenie w tym kontekście jest wyjątkowe, bo stoi u podstaw życia, przez co ma wpływ na wiele jego aspektów.

W dziełach wykonanych w różnorodnych technikach, takich jak malarstwo, fotografia, wideo, czy instalacja, artyści przedstawiają jedzenie jako czynność społeczną, podstawę tożsamości, a nawet narzędzie oporu. Niepokoi ich zarówno niedosyt, jak i nadmiar żywności. Głód, nierówność, kryzys humanitarny, degradacja społeczeństwa, upokorzenie, z drugiej strony konsumpcjonizm, marnotrawstwo, zdrowotne skutki źle zbilansowanej diety.

Lecz poza aspektami etycznymi i światopoglądowymi wystawa pozostawia także dużo wrażeń natury estetycznej.

Zobaczyć tu możemy między innymi:

• Elementy zastawy i wykwintne posiłki jak w malarstwie przełomu XIX i XX wieku
• Serię fotografii z proekologicznej kampanii przeciwko skutkom urbanizacji Australii z zabitymi w wypadkach zwierzętami w kompozycji niczym dawne obrazy martwej natury
• Stół po posiłku, który wyeksponowany w pionie zwiększył dynamizm i budzi nieufność wobec rzeczywistości
• Absurdy kuchenne w kompozycji prac Jerzego Nowosielskiego
• Instalację składająca się z kilkudziesięciu listów matki do syna, wraz z ostatnim przed jej śmiercią: „Zaraz wracam, Mama”, czyli ukazanie zwykłych czynności jako dowodu matczynej miłości
• Wskazówki, jak uśmiercić współmałżonka, humorystycznie, w filmie nawiązującym stylem do programów kulinarnych
• Wiele instalacji, collage i dzieła zdjęciowe, na przykład dziennik zmieniających się nawyków żywieniowych i czynności kulinarnych
• Jedzenie w bardzo sensualnych fotografiach
• Witrynę z podwójnymi grzybami ukazującą, że to co dobre dla człowieka jako jedzenie przegrywa w sensie estetycznym z grzybem trującym
• Andy Warhola przy konsumpcji hamburgera
• Bluźniercze przedstawienie serca z surowego mięsa
• Dzieło „Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna” jako dowód trwałość tradycji
• Fikcyjną scenkę rozgrywającą się w domu pary wybitnych artystów z prowokującym pytaniem: dlaczego Katarzyna Kobro paliła w kuchni swoje prace odgrzewając zupę swojemu mężowi, Władysławowi Strzemińskiemu, przedstawioną w stylu typowym dla dawnych makatek ściennych
• Piękne kompozycje kolorystyczne produktów niepasujących do siebie smakowo jako odpowiedz na fetyszyzację jedzenia w mediach społecznościowych
• Ciasta i torty jako rzeźby kuszące zapowiedzią słodkiego smaku i czekoladowe ciasto nabierające surrealistycznej smakowitości
• Kombinację wielu symboli w dziełach Władysława Hasiora.

Wprawdzie jedzenie leży u podstaw życia i może być źródłem przyjemności dla smakoszy, ale czy zasługuje na temat w sztuce?

Do dyskusji przywołano dzieła 66 twórców z kilkunastu krajów prezentowanych na tej wystawie.

Przekonajcie się sami!

Wystawę można zobaczyć w MOCAK-u, przy ul. Lipowej 4, do 16.03.2025 r. Więcej informacji: www.mocak.pl.